Xử trí khi bị tắc tia sữa

Tắc tia sữa là hiện tượng thường gặp ở các bà mẹ cho con bú, đặc biệt nó khá phổ biến ở các bà mẹ sinh con lần đầu do chưa có nhiều kinh nghiệm. Khi sữa bị nghẽn lại không chảy ra được, tạo thành một khối u trong vú đau nhức và đỏ lên thì có thể là do tắc ống dẫn sữa .

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc tắc tuyến sữa như: Tắc sữa non, tắc sữa do nhiễm khuẩn, tắc sữa do ứ đọng vì mẹ bị nứt đầu ti đau không chịu cho con bú…nếu không điều trị kịp thời sẽ dẫn đến các biến chứng rất nguy hiểm . Chính vì vậy cần điều trị kịp thời và cẩn thận để tránh bị viêm vú cũng như áp xe vú. Với bài viết này chúng tôi mong muốn cung cấp thêm cho các bà mẹ cũng như bạn đọc một số giải pháp khi gặp tình huống tắc tia sữa.

1.   Day ép bằng tay

Động tác day ép : Dùng 1 bàn tay đè ép bầu vú lên thành ngực hoặc dùng 2 bàn tay ép vào nhau. Vừa ép vừa day sẽ làm tan các vị trí sữa đã đông kết. “day ép” chứ không phải là “xoa”, bởi vì chỉ có lực day ép mới có tác dụng đối với vị trí tắc nằm ở sâu trong bầu vú và mới có thể làm tan sữa đã đông kết. “Đè ép” nhẹ nhàng trong mức đau có thể chịu đựng được, day từ từ theo vòng tròn, tăng dần, khoảng 20 – 30 lần, rồi lại làm ngược lại. Thực hiện như trên nhiều lần.

Động tác day ép có thể áp dụng ở cả giai đoạn sớm cũng như khi tắc tia sữa đã rõ ràng, đã hình thành những cục mảng, mật độ chắc ở bầu vú. Lưu ý khi thực hiện động tác này, các mẹ nên nhẹ nhàng và kiên nhẫn, vì nếu thực hiện quá tay và thô bạo có thể sẽ rất đau đớn mà hiệu quả chưa chắc đã tốt hơn. Thậm chí còn có thể gây ra những tác dụng phụ cho bà mẹ. Các mẹ nên lưu ý thực hiện động day ép đúng cách.

2.   Chườm nóng

Sau khi day ép mà các bà mẹ vẫn cảm thấy ngực bị căng tức, các mẹ có thể chườm nóng, dưới tác dụng của nước nóng (không quá nóng dẫn đến bỏng) sữa đông kết tan dần, khai thông dòng chảy tạo điều kiện cho sữa mới chảy ra. Với hình thức này, các mẹ có thể dùng túi chườm, rồi cho nước nóng (vừa đủ, không gây bỏng) để chườm, tuy nhiên các mẹ cũng cần phỉa chú ý chườm cẩn thận và tránh xa trẻ vì có thể xẩy ra các sự cố như vỡ túi chườm và bị bỏng cho mẹ và bé. Đồng thời các mẹ nên kết hợp với các động tác massage, như vậy tình hình sẽ tốt dần lên.

Hiện nay trên thị trường có nhiều loại túi chườm nóng (lạnh).

3 .   Dùng dụng cụ hút sữa

Những năm gần đây, ở các khoa sản của các bệnh viện đã xuất hiện các máy hút sữa hỗ trợ cho các bà mẹ bị tắc tia sữa sau đẻ. Đây là một biện pháp mới song đã có nhiều hiệu quả và lợi ích cho các bà mẹ trẻ. Tuy nhiên không phải trường hợp nào cũng có thể sử dụng. Dùng áp lực âm để hút nên thường chỉ sử dụng trong giai đoạn sớm khi sữa mới vón kết và với vị trí tắc nằm gần núm vú. Đối với vị trí tắc ở sâu hoặc ở nang sữa thì rất khó bởi vì nếu để áp lực nhỏ thì không thể làm tan sữa đông kết, còn nếu để áp lực lớn thì sẽ làm tổn thương nặng thêm do mạch máu, ống dẫn bị căng dãn; nhất là khi hiện tượng tắc sữa có yếu tố nhiễm khuẩn. Ở giai đoạn muộn khi sự vón kết sữa đã hình thành những cục, mảng lớn thì dùng dụng cụ hút sữa gần như không có tác dụng. Vậy nên chỉ nên sử dụng dụng cụ hút sữa khi mới xuất hiện nhưng dấu hiệu sớm của bệnh.

Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ sơ sinh

Ông bà ta thường có câu “phòng bệnh hơn chữa bệnh”, chính vì vậy thay việc chữa tắc tia sữa khi cho trẻ bú thì các bà mẹ đặc biệt là các mẹ lần đầu nuôi con cần biết các biện pháp phòng chống tắc tia sữa để làm giảm đi những sự cố đáng tiếc và đảm bảo nguồn dinh dưỡng cho trẻ.

Núm vú là phần mà vi khuẩn dễ xâm nhập và làm tắc tia sữa. Chính vì thế, điều quan trọng cần chú ý là luôn vệ sinh phần ngực sạch sẽ, nhất là phần đầu vú, các kẽ của phần đầu vú. Dùng khăn sạch, nhúng nước ấm để lau sạch đầu vú. Trước khi cho bé bú, bạn cần lau sạch đầu vú, vắt vài giọt sữa đầu bỏ đi rồi hãy cho bé bú. Sau đó, nếu trẻ bú không hết sữa, cần nặn hết sữa ra để đảm bảo không có sữa đọng lại bên trong, dễ vón cục gây tắc tuyến sữa. Lau sạch đầu vú khi bé đã bú và vắt hết sữa thừa. Song các bà mẹ nên cho con bú cả sữa đầu và sữa cuối để đảm bảo tối đa nguồn dinh dưỡng.