Mỗi năm trên thế giới có tới 22 triệu trẻ sơ sinh ra đời ở tình trạng nhẹ cân, với cân nặng dưới 2.500gram. Trong đó chiếm tới 2/3 trong số này là trẻ sinh thiếu tháng hay là sinh non (trẻ dưới 37 tuần tuổi). Ở Việt Nam, cứ khoảng 1,2 triệu trẻ sơ sinh ra đời thì có khoảng 100 nghìn trẻ là sinh non, thiếu tháng.
1. Trẻ sinh non, nguyên nhân do đâu?
Sinh non, sinh thiếu tháng là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ sơ sinh. Bên cạnh đó, trẻ sinh non còn có nguy cơ mắc các bệnh như: suy hô hấp, viêm phổi, di chứng thần kinh, chỉ số IQ thấp, chậm phát triển cân nặng và chiều cao, dễ bị vàng da,… Có tới 50% số ca sinh non không rõ nguyên nhân. Tuy nhiên, theo các nghiên cứu của các chuyên gia, nguy cơ dẫn tới việc sinh non của mẹ chủ yếu sau đây:
- Do gen di truyền.
- Thai nhi bị dị tật bẩm sinh.
- Bà mẹ bị nhiễm khuẩn tiết niệu, viêm nhiễm âm đạo, rau tiền đạo, rau to bất thường, cao huyết áp, tiền sản giật, sản giật.
- Bà mẹ có tử cung bị dị tật: cổ tử cung ngắn, cơ tử cung yếu, hở eo cổ tử cung,…
- Bà mẹ mang song thai, đa thai.
- Người mẹ từng nạo hút thai nhiều lần.
- Việc hút thuốc lá, uống rượu hoặc sử dụng chất gây nghiện khi mang thai ở người mẹ cũng dẫn tới tình trạng sinh non ở trẻ.
- Bà mẹ sinh con ở độ tuổi quá trẻ (dưới 18) hoặc quá cao (trên 40).
- Các bà mẹ bị bệnh tiểu đường, hen suyễn nặng, thiếu máu, đường ruột, nhiễm trùng thận, viêm phổi cũng cần đề phòng sinh non.
- Theo nghiên cứu của các nhà khoa học châu Âu, nhóm thai phụ phải làm việc trong điều kiện đứng liên tục hơn 40h/1 tuần hoặc tham gia vào những công việc mệt mỏi sẽ có nguy cơ sinh non cao. Ngoài ra, khi bà mẹ bị stress trầm trọng, cơ thể sẽ giải phóng ra một loại hormone kích thích cơn co tử cung cũng có thể gây nên tình trạng sinh non.
2. Những thiệt thòi của trẻ sinh non, thiếu tháng
Trẻ sinh thiếu tháng, sinh non sẽ không được hưởng những chất dinh dưỡng từ người mẹ trong ba tháng cuối của thai kỳ (giai đoạn đặc biệt giúp trẻ tăng trưởng cân nặng nhanh nhất) nên sẽ gặp khó khăn trong việc ăn uống. Chế độ dinh dưỡng sơ sinh kém sẽ dẫn tới sự tăng cân và phát triển chậm. Đây là những yếu tố cũng như nguyên nhân dẫn đến tăng tỉ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh. Trẻ sinh non có thể phát triển chậm so với trẻ khác đến ba năm và cũng thường có vấn đề trong việc học và ứng xử khi trẻ đến trường.
3. Dinh dưỡng cho trẻ sinh non, thiếu tháng
Trẻ sinh non, thiếu tháng cần một giải pháp dinh dưỡng, và cách chăm sóc chuyên biệt. Chuyên gia về trẻ sơ sinh, J. Jone Wesset đến từ Bệnh viện Nhi khoa Cincinnnati bang Ohio (Mỹ) chia sẻ trong Hội Thảo “Dinh dưỡng chuyên biệt cải thiện sức khỏe cho trẻ sinh non và nhẹ cân” do Hội Nhi khoa Việt Nam vừa tổ chức tại Hà Nội ngày 20/2/2011 và tại Thành phố Hồ Chí Minh ngày 21/2/2011 rằng việc bổ sung chất dinh dưỡng cho bé ngay từ khi chào đời sẽ rất tốt cho quá trình phát triển của trẻ. Nếu không được bổ sung chất dinh dưỡng ngay từ khi mới chào đời, trẻ sinh non phải mất thời gian lâu hơn trong bệnh viện, nguy cơ mắc các bệnh do sinh non cũng ảnh hưởng đến sự phát triển lâu dài của trẻ. Chính vì thế trẻ sinh nhẹ cân hay sinh non có nhu cầu về dinh dưỡng cao hơn nhiều so với trẻ sinh đủ tháng.
Khi trẻ sinh non ra đời, mẹ cần dựa vào tuổi thai, cân nặng lúc mới sinh để đưa ra được nhu cầu về chăm sóc, dinh dưỡng khác nhau tại những thời điểm khác nhau (từ lúc sinh cho tới khi xuất viện). Chẳng hạn, trẻ sinh non có nguy cơ bị thiếu hụt dinh dưỡng, phát triển chậm hơn trẻ sinh thường ở cùng độ tuổi, thiếu hụt chất đạm và năng lượng, chức năng chống oxy hóa giảm, thiếu chất sắt, thiếu hụt kẽm. Thế nhưng, khi xuất viện, trẻ sinh non thường được chăm sóc bằng sữa bột dành cho trẻ sinh thường. Tuy nhiên, những loại sữa này không đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng cao của trẻ sinh non để phát triển nhanh và bắt kịp trẻ sinh thường. Sữa bột cũng không thích hợp với hệ tiêu hóa còn yếu của trẻ sinh non.
Chế độ dinh dưỡng sơ sinh kém sẽ dẫn tới sự tăng cân và phát triển chậm. Đây là những yếu tố cũng như nguyên nhân dẫn đến tăng tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh.
Cũng theo chuyên gia về trẻ sơ sinh J. Jone Wesset, sữa của bà mẹ sinh non hay nhẹ cân cũng thiếu protein, canxi, các dưỡng chất khác. Tuy nhiên các bà mẹ này vẫn nên cho con bú sữa mẹ, đồng thời người mẹ cũng cần bổ sung thêm thực phẩm và trái cây tốt cho việc tạo sữa ở mẹ. Ngoài ra, có thể bổ sung thêm các loại sữa dành riêng cho trẻ sinh nhẹ cân và sinh non để bảo vệ sự độc đáo của sữa mẹ – đó là khả năng kháng khuẩn của sữa mẹ.
Nguồn: Tonghop
