Trẻ sơ sinh bị nấm miệng, phải làm sao?

Hỏi: Bé nhà tôi đã được 3 tháng tuổi. Hiện giờ, cháu cứ bị những mảng trắng dày trong miệng, tôi thấy nhiều người bảo đây là triệu chứng của nấm miệng, có người bảo cháu bị đẹn vôi. Xin bác sĩ cho biết con tôi bị bệnh gì? Mong sớm nhận được phản hồi từ Bác Sĩ.(haianh113@…)

Trả lời:

Chào bạn Hải Anh.

Bé nhà bạn hiện rất có khả năng bị nấm miệng. Nấm miệng thường xảy ra ở trẻ sơ sinh đến một tuổi và có thể tái đi, tái lại nhiều lần. Để hiểu rõ hơn về bệnh này, bạn có thể tham khảo những dấu hiệu của bệnh ở phần dưới đây:

Bệnh nấm miệng hình thành do nấm Candida albicans gây ra. Đây là loại nấm vẫn ký sinh bình thường trên cơ thể ở phần lớn người trưởng thành cũng như ở trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên (đặc biệt ở những vùng tương đối ẩm ướt như niêm mạc miệng, ruột, âm đạo, bẹn, các nếp gấp ở da) và không gây bệnh. Khi nấm ở niêm mạc miệng trẻ phát triển quá mức, cháu có biểu hiện của bệnh nấm miệng.

Hầu hết các trường hợp bị nấm miệng đều được phát hiện ở trẻ em vì hệ miễn dịch của trẻ chưa trưởng thành, và thường gặp ở trẻ đẻ non hơn trẻ đủ tháng vì trẻ đẻ non nhận được lượng kháng thể từ mẹ truyền sang ít hơn trẻ đủ tháng.

Những yếu tố chính gây nên chứng nấm miệng cho trẻ có thể kể tới là: trẻ đang sử dụng kháng sinh (làm rối loạn hệ vi khuẩn chí); trẻ bị hăm bẹn dễ gây nhiễm nấm bẹn và lan ra vùng khác do tiếp xúc; không giữ vệ sinh tốt; mẹ bị nhiễm nấm (đầu vú hoặc phần phụ ngoài). Những bà mẹ đang dùng kháng sinh, steroid, thuốc kháng axit… Mẹ bị stress, dị ứng, hay ăn đồ ngọt… cũng dễ nhiễm nấm hơn những người khác và dễ lây lan sang cho trẻ.

Biểu hiện ban đầu của nấm miệng là các đốm, hoặc mảng trắng đục, hoặc vàng nhạt nổi cộm lên trên lưỡi và niêm mạc miệng. Những đốm này sẽ nhanh chóng lan ra khắp miệng (lưỡi, lợi, niêm mạc miệng, kể cả vòm họng) khiến trẻ bỏ bú vì đau miệng. Nếu nấm miệng dày, khi rà miệng để tẩy các mảng nấm có thể sẽ để lại lớp nhiêm mạc bên dưới trầy đỏ và đôi khi gây chảy máu khiến trẻ bị đau. Nếu phát hiện cháu bị nấm miệng, nên điều trị ngay để tránh tình trạng này.

Để điều trị bệnh nấm miệng hiệu quả cho trẻ thì bạn có thể rà miệng cho trẻ bằng các loại thuốc kháng nấm thích hợp như: Miconazole (Daktarin): ống kem; Nystatin (viên 500.000 UI; ống kem: 100.000 UI= 10g; huyền dịch). Đối với thuốc dạng viên, nên tán thật mịn, hòa với dung dịch Nabica 1,4% (Natri Bicarbonat 14 phần ngàn) hoặc với nước sôi nguội trước khi sử dụng.

Việc rà miệng cho trẻ nên tiến hành sau khi cho trẻ bú khoảng 2 giờ để sữa xuống hết tá tràng, tránh gây nôn và để thời gian tiếp xúc với thuốc được lâu. Cần rửa tay sạch sẽ (bấm gọn móng tay), quấn gạc đã hấp vào ngón trỏ, cho một ít thuốc lên gạc và rà miệng cho cháu. Bạn nên rà khắp miệng cho trẻ gồm: mặt trong hai má, trên và dưới lưỡi, mặt trong và ngoài của lợi, hàm ếch. Khi rà lưỡi, cần cẩn thận, không đưa ngón tay vào quá sâu trong miệng trẻ để không gây nôn. Khi “bóc” các mảng nấm ra, có thế thấy lớp nhiêm mạc bên dưới trầy đỏ và đôi khi gây chảy máu. Nhưng nếu rà không kỹ, nấm sẽ nhanh chóng lan tràn ra trở lại.

Bạn nên tiếp tục rà miệng cho trẻ thêm hai ngày với thuốc kháng nấm sau khi đã hết nấm để tránh trường hợp trẻ bị tái phát nấm trở lại. Có thể rà miệng cho trẻ tối đa 3-4 lần/ngày, nhiều nhất 7 ngày. Sau đó, nếu bé không đỡ, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để sử dụng các loại kháng nấm khác.

Ngoài việc rà miệng cho trẻ, bạn cũng cần vệ sinh các vật dụng hàng ngày thật sạch sẽ để tránh được mầm bệnh lây lan. Bạn nên hấp hoặc luộc núm vú, bình bú: trong 5-7 phút sau mỗi lần bú (nếu cháu bú bình). Điều trị nấm bẹn nếu có và điều trị nhiễm nấm cho mẹ (phần phụ, núm vú).

Chúc bé sớm khỏe mạnh trở lại!.

ThS.BS. Nguyễn Thị Thu Vân – TT Family(familyhospital.vn)