Viêm tắc tia sữa là quá trình bế tắc, ứ đọng sữa và tạo mủ cấp tính. Bệnh thường phát sinh vào thời kì cho con bú, đặc biệt ở bà mẹ sinh con đầu lòng.
Triệu chứng điển hình là bầu vú sưng nóng, đau, toàn thân sốt, sợ rét, đau mình. Khi sữa bắt đầu xuống, hai bên vú có cảm giác căng cứng. Đôi khi sữa vẫn thoát ra mà vú vẫn bị đau vì ứ sữa. Vú trông căng bóng vì ứ sữa. Hiện tượng ứ sữa sẽ ít xảy ra nếu con nằm cạnh mẹ suốt ngày và cho ú thường xuyên, bú sớm ngay sau khi sinh.
Hiện tượng tắc tia sữa khiến người mẹ bứt rứt khó chịu, đôi khi gây viêm tuyến vú với các dấu hiệu : sốt và sưng đau hai bầu vú, ảnh hưởng nhu cầu cho con bú của người mẹ.
Một số nguyên nhân gây viêm tắc tia sữa thường gặp
- Không day đều bầu sữa để thông tia sữa ngay sau khi sinh.
- Không vắt bỏ sữa thừa khi con bú không hết. Sữa đóng lại lâu ngày gây tắc, ung nhũ.
- Mẹ nhiễm lạnh làm cho sữa khó lưu thông.
- Tinh thần người mẹ không thư thái, ảnh thưởng đến lưu thông của sữa.
- Ăn uống thất thường, cơ thể suy yếu sau sinh nở.
- Sau khi cho bú không vệ sinh lau rửa đầu vú.
Vài gợi ý về dự phòng điều trị
- Ngay sau sinh nên cho bé bú càng sớm càng tốt.
- Người mẹ cần lau rửa sạch đầu vú sau khi cho bé bú.
- Thai phụ không mặc áo ngực quá chật.
- Trước khi sinh, hàng ngày thai phụ nên day nhẹ hai bầu vú.
Cách xử trí khi bị ứ sữa
- Vẫn tiếp tục chi bé bú và cho bé bú đúng cách.
- Người mẹ nếu không thể cho bé bú được thì vắt sữa ra cho uống bằng thìa. Vắt sữa nhiều lần trong ngày nếu thấy cần thiết, tránh ứ sữa.
- Đắp khăn ẩm lên vú, xoa nhẹ xung quanh bầu vú. Mẹ có thể bị sốt nhẹ khi căng tức sữa nhiều nhưng thường khỏi nhanh sau khi sữa được lưu thông nhờ đắp ấm, xoa bóp, cho bú và vắt sữa. Nếu mẹ đã làm như trên mà vẫn nóng sốt thì cần đến cơ sở y tế để khám chữa bệnh.
- Có thể dùng gừng tươi giã nát, pha với nước ấm để xoa day hai bầu vú, sau đó nhớ rửa sạch hai bầu vú vì gừng có tính cay nồng khó chịu với trẻ.
- Dụng lược thưa chải nhẹ trên hai bên bầu vú theo chiều từ trên xuống, từ trong ra ngoài.
- Xoa bóp nhẹ nhàng từ trong phần vú bị cứng đi xuống phía núm vú để sữa được thông.
- Mẹ cần được nghỉ ngơi, tẩm bổ nhiều hơn.
- Nếu viêm tắc tuyến sữa lâu ngày không khỏi có thể gây viêm tuyến vú, tạo khối ápxe có mủ. Khi đó cần đến cơ sở y tế để được rạch ápxe và dẫn lưu mủ
Giới thiệu một số bài thuốc nam đơn giản
- Sắc gai bồ kết với nước để uống.
- Rau diếp 100g sắc lấy nước uống để thông sữa
- Mộc thông 10g ninh nhừ với móng giò lợn, ăn cả cái và nước, có thể thêm ít gạo nếp nấu cháo.
Xem thêm cách phòng và điều trị tắc tia sữa ở sản phụ
Ngọc Linh – YDuocLH
