Nguyên nhân gây táo bón ở trẻ em

Quá trình sinh trưởng và phát triển của trẻ nhỏ luôn luôn được hoàn thiện tại tất cả các cơ quan, trong đó có hệ tiêu hóa. Nếu chế độ dinh dưỡng và chăm sóc không khoa học thì trẻ rất có thể mắc các bệnh về tiêu hóa. Táo bón con trẻ luôn là một vấn đề khiến các bà mẹ phải lo lắng.

Táo bón là sự giảm tần suất bài xuất phân bình thường, kèm theo khó và đau khi bài xuất do phân rắn hoặc quá to. Trẻ em táo bón khi tần suất bài xuất phân ở:

Trẻ sơ sinh dưới 2 lần ỉa/ ngày.
Trẻ bú mẹ dưới 3 lần ỉa/ tuần (> 2 lần / ngày).
Trẻ lớn dưới 2 lần ỉa/ tuần (> 3 lần/ ngày).

Táo bón có thể xảy ra cấp tính trong vài ngày hoặc táo bón kéo dài vài tuần, vài tháng, tái phát nhiều đợt.

1. Nguyên nhân gây bệnh táo bón ở trẻ em

Nguyên nhân thực thể : 5% đến

Phình to đại tràng.
Bệnh suy giáp trạng.

Xem thêm: Chữa bệnh viêm đại tràng bằng nghệ và mật ong

Nguyên nhân đại – trực tràng:

Bệnh phình to đại tràng : Tỷ lệ 1/5000 trẻ, hay gặp nhiều ở nam tiền sử gia đình 8 – 10%. Do thiểu sản các hạch thần kinh merner – aouerbach. Hay gặp chủ yếu ở trực tràng và đại tràng sigma 10% ở đại tràng trái; 10% ở toàn bộ khung đại tràng. Biểu hiện: Chậm bài tiết phân su, tắc ruột thấp; viêm tiểi – đại tràng; thủng ruột; nhiễm khuẩn huyết.

Bệnh giả tắc ruột mạn tính: Bụng chướng to; táo bón mạn tính kèm theo triệu chứng giả tắc ruột do tổn thương hạch thần kinh có thành ruột.
Hẹp đại tràng : Do sẹo viêm ruột đại tràng loét hoại tử, u bụng chèn ép từ ngoài vào.
Hẹp trực tràng hậu môn bẩm sinh, trực tràng đổ ra trước.
Sẹo dính các dị tật hậu môn trực tràng.

Nguyên nhân thần kinh

Kém/ tổn thương vùng cùng cụt: Ảnh hưởng đến đuôi ngựa đám rối thần kinh ở cùng cụt.
Thoát vị màng não tủy – chèn ép tủy.
Bệnh não bẩm sinh, bại não.
Bệnh cơ vân: Tổn thương cơ vân làm giảm động tác rặn.

Nguyên nhân toàn thân:

Suy giáp trạng bẩm sinh: Giảm vận động tiêu hóa gay táo bón. Nên được phát hiện sớm và có những xử trí, điều trị kịp thời.
Giảm K + máu, tăng Ca 2+ làm giảm co bóp cơ .
Giảm trương lực thành bụng: Táo bón, chướng bụng, cân nặng giảm.
Táo bón do nguyên nhân cơ năng: Là táo bón khi đã loại trừ các nguyên nhân thực thể về giải phẫu, tổ chức sinh hóa học, chỉ có chức năng ống tiêu hóa chưa hoàn thiện trong đó có hai chức năng của ống tiêu hóa:
Hấp thu nước và điện giải ở cuối ruột.
Động tác co bóp tống đẩy phân ra.

2. Yếu tố ảnh hưởng đến chức năng trong táo bón cơ năng

Chưa hoàn thiện cơ chế bài xuất phân : Chưa hoàn thiện quá trình myelin hóa sợi thần kinh tủy sống và vùng cùng cụt, trẻ chưa kiểm soát được phản xạ bài xuất phân. Bình thường phản xạ bài xuất phân hoàn thiện khi trẻ đứng và đi được mấy bước. Các cơ thẳng bụng và đường trắng giữa chưa phát triển và khép kín đường trắng giữa. ở những trẻ táo bón thường có tách rộng cơ thẳng to và chưa khép kín đường giữa. Trẻ dưới 4 – 5 tuổi khó điều khiển phối hợp các động tác tăng áp lực trong ổ bụng, nhịn thở vào; đậy nắp sụn thanh thiệt, co các cơ liên đốt sống; cơ liên sườn, cơ thành bụng.

Hình ảnh minh họa.

Yếu tố tâm lý – giáo dục : Quan niệm bẩn thỉu do phân bởi môi trường – xã hội, cho rằng bẩn thỉu tới mức độ trẻ sợ đi ngoài. Những giáo dục về sự sạch sẽ quá sớm ở trẻ có thể dẫn đến tác dụng ngược lại và thụ động. Khi trẻ đã lớn, người ta thấy có sự ảnh hưởng các yếu tố tâm lý đến biến cố gia đình: có em bé, cha mẹ ly dị, học hành kém ở trường, cha mẹ mất việc. Mối quan hệ giữa trẻ và mẹ quá lo lắng. Đi ngoài được dễ dàng là thông thi có thể được thưởng hoặc bị phạt. Điều kiện sống – vệ sinh: ở nhà bẩn, nhà vệ sinh xa, tối có thể là những điều kiện thuận lợi.

Hình ảnh minh họa.

Yếu tố dinh dưỡng : Sự vận động ruột ảnh hưởng rõ rệt bởi các nguồn gốc thức ăn và tập quán ăn uống của từng người. Uống ít nước. Chế độ ăn mất cân bằng: quá nhiều đạm, quá nhiều tinh bột (đạm và tinh bột là những chất hấp thu chậm). Thiếu hoặc không đủ các sợi xơ tiêu hóa được và không tiêu hóa được. Sự thay đổi tập quán ăn uống và cuộc sống thành thị dẫn tới ăn đơn điệu, cuộc sống thành thị khiến nhiều gia đình trong đó có trẻ em phải thường xuyên sử dụng các sản phẩm công nghiệp, uống nước tự nhiên ít, ăn càng ngày càng ít hoa quả và rau tươi.

Vi Hằng – Daitrang.vn