Thạch tùng răng cưa tên khoa học Huperzia Serrata. Dịch chiết của cây có chứa Huperzine A( Hup A) có tác dụng trong việc điều trị bệnh alzheimer, sa sút trí tuệ, teo não. Alcaloide này có khả năng xuyên qua hàng rào mạch máu não và tác động trực tiếp lên não bộ với liều lượng rất thấp.

Hỉnh ảnh cây thạch tùng răng cưa

Thạch tùng răng cưa- loài thảo dược quý với bệnh sa sút trí tuệ

Sau nhiều thời gian tìm tòi và nghiên cứu, các nhà khoa học đã phát hiện ra Huperzine A – một alcaloid được chiết xuất từ cây thạch tùng răng cưa. Hup A đã được chứng minh có hiệu quả và an toàn trong việc bảo vệ não bộ, bao gồm cả làm chậm sự tiến triển của bệnh sa sút trí tuệ, Allzheimer và các bệnh gây suy giảm trí nhớ khác.

Đặc điểm thực vật của cây thạch tùng răng cưa

Thạch tùng răng cưa có tên khoa học là Huperzia serrata, thuộc họ Thông đất, cao 10 – 40 cm, thân đơn hay lưỡng phân 1-2 lần, hình trụ. Lá hình bầu dục, đầu nhọn, dài 1,5 cm, rộng 0,3 cm, phiến lá tương đối mỏng, nổi rõ gân giữa, mép lá có răng cưa. Túi bào tử ở nách lá hình thận màu vàng tươi. Cây phân bố nhiều ở Trung Quốc, Ấn Độ. Tại Việt Nam, cây thạch tùng răng cưa được tìm thấy ở Đà Lạt( Lâm Đồng), Sa Pa( Lào Cai).

Thành phần hóa học bao gồm Lycopodium alkaloid, triterpenoid, flavon, acid phenolic.

Thạch tùng răng cưa giúp cải thiện chức năng nhận thức trong bệnh Alzheimer

Huperzin A  được xác định như một chất có lợi trong việc điều trị các bệnh  liên quan đến thoái hóa thần kinh, chẳng hạn như  Alzheimer, sa sút trí tuệ, teo não. Đặc biệt dùng phòng ngừa tai biến mạch máu não, phục hồi nhận thức sau đột quỵ, chấn thương sọ não.

Huperzine A đã được chứng minh là một chất ức chế mạnh mẽ và chọn lọc đối với enzym acetyl cholinesterase (AChE), và dễ dàng qua được hàng rào máu não. Ngoài ra, huperzine A  có đặc tính chống oxy hóa và có các đặc tính bảo vệ thần kinh chống lại glutamate gây ra độc tính tế bào thần kinh bằng cách tương tác thụ thể  với N-methyl-D-aspartate (NMDA). Hơn nữa, Huperzine A làm giảm tác dụng gây độc thần kinh của β-amyloid và làm giảm sự tạo thành mảng β-amyloid.

5 công dụng của thạch tùng răng cưa trong bệnh Sa sút trí tuệ

Huperzine A ức chế Acetylcholinesterase

ACh là một chất dẫn truyền thần kinh đóng vai trò quan trọng liên quan đến các quá trình nhận thức, quá trình trí nhớ, chú ý… Khi Acetylcholin bị thiếu hụt sẽ gây ra rất  nhiều bệnh như: Alzheimer, Nhược cơ, rối loạn trí nhớ do teo não và có thể cả trầm cảm…

Alcaloide này có thể dễ dàng xuyên qua hàng rào máu não và tác động trực tiếp lên các tế bào thần kinh não bộ. Với tác dụng ức chế men cholinesterase khá mạnh, Huperzine A hạn chế sự phân hủy chất dẫn truyền thần kinh Acetylcholin (Ach), làm tăng cường dẫn truyền thần kinh vì thế đáp ứng rất tốt với các bệnh sa sút trí tuệ, Alzheimer, và các bệnh gây mất trí nhớ khác.

Đối kháng thụ thể N-methyl- D-aspartate (NMDA)

Sự kích thích các thụ thể NMDA glutamate do dẫn truyền thần kinh đã được liên quan đến các bệnh lý của rối loạn thoái hóa thần kinh, bao gồm cả bệnh Alzheimer. Viêc kích thích quá mức các thụ thể glutamate dẫn đến sự tập trung quá mức và kéo dài ion canxi trong các tế bào thần kinh và làm hoạt hoá các enzyme, đặc biệt là men proteases làm phá huỷ neuron. Huperzine A có hoạt tính đối kháng thụ thể NMDA qua đó cải thiện tình trạng bệnh Alzheimer và các bệnh sa sút trí tuệ khác.

Chống oxy hóa ngăn ngừa các gốc tự do

Gốc tự do -một trong những nguyên nhân gây ra rối loạn thần kinh xuất hiện trong bệnh Alzheimer và sa sút trí tuệ khác. Tăng quá trình oxy hóa của các phân tử lipid, protein và DNA đã được phát hiện trong cả bệnh Alzheimer và sút kém nhận thức nhẹ.

Ngăn ngừa các mảng bám amyloid

Sinh bệnh học của bệnh nhân AD cho thấy sự hình thành các mảng amyloid  ở mạch máu và các tế bào thần kinh bên ngoài trong não, dẫn đến cái chết của tế bào thần kinh. Các nghiên cứu tiền lâm sàng đã chứng minh rằng huperzine A là bảo vệ chống lại β-amyloid gây chết tế bào thần kinh.

Bảo vệ tế bào não

Huperzine có thể làm tăng lưu lượng tuần hoàn tới não và bảo vệ não bộ- bảo vệ yếu tố tăng trưởng thần kinh hoặc NGF[6-8] cũng như làm tăng nồng độ của một chất chống oxy hóa tự nhiên là glucathion.

So sánh với các thuốc điều trị Alzheimer thông qua  ức chế men acetylcholinesterase, Huperzine A có hiệu quả điều trị tương đương. Hup A  dễ thấm vào hàng rào máu não, sinh khả dụng đường uống cao hơn, tác dụng  kéo dài hơn so với các thuốc còn lại. Theo các chuyên gia y tế, việc sử dụng các thuốc hóa dược ức chế enzym Acetylcholine gây ra nhiều tác dụng không mong muốn như buồn nôn, tăng tiết acid dạ dày, chuột rút, mệt, mất ngủ, ngất xỉu…

Hiện nay có rất nhiều công trình nghiên cứu về  vai trò của Huperazine A có trong thạch tùng răng cưa trên lâm sàng, hi vọng đây sẽ là hướng đi mới trong điều trị các bệnh Alzheimer, sa sút trí tuệ, teo não …. giúp bệnh nhân cải thiện các chức năng thần kinh và đem lại một cuộc sống tốt đẹp hơn.